Jesteśmy obecnie świadkami znaczącego „ucieleśnienia” metaforyczności. Już sam cudzysłów (w funkcji metafory) użyty dla charakterystyki tego zjawiska wskazuje na fakt bardzo szerokiego realizowania się tej formy myślenia i działania człowieka w rozlicznych, do tej pory nie rozpoznawanych jako metaforyczne, doświadczeniach. Otwiera się nowa perspektywa badania tej starej kategorii filozoficznej.
W trakcie tegorocznych warsztatów znawcy tej problematyki – lingwiści, językoznawcy, logicy, psychologowie, medioznawcy, filozofowie, muzykolodzy, a nawet fizycy i biologowie – przedstawią swoje ujęcia teoretyczne metaforyczności oraz metody badawcze stosowane do analizy szczególnych doświadczeń „metafory w naszym życiu”.
O tym właśnie dyskutujemy w Kazimierzu Dolnym podczas IV Letniej Szkoły Kognitywistyki pt. Metafory ucieleśnione.
Tytuł tegorocznej Letniej Szkoły Kognitywistyki wskazuje na niestandardowe i szerokie podejście do problematyki metaforyczności. Tradycyjnie pojmowana jest ona własnością mowy, języka czy tekstu, jest traktowana jako ich stylistyczna ozdoba czy narzędzie perswazji. Rewolucja kognitywistyczna dokonana w psychologii, filozofii, antropologii w połowie minionego stulecia zmieniła ten punkt widzenia. Za sprawą monografii George’a Lakoffa i Marka Johnsona „Metafory w naszym życiu”, ale także badaczy spoza językoznawstwa, zaczęto pojmować metaforyczność jako własność struktur pojęciowych ludzkiego umysłu, a także niektórych rodzajów działania. Poszerzono nie tylko obszary badań, wykraczając daleko poza język i teksty literackie, nawet te użytkowe jak dyskursy polityczne, ale podjęto badania empiryczne nad rozlicznymi rodzajami zachowań człowieka i jego metaforycznych wytworów. Efektów metaforyczności zaczęto upatrywać również w gestach, rytuałach, zachowaniach społecznych, rozpoznając metaforyczne struktury, funkcje i wytwory daleko poza językiem – w malarstwie, wizualnych sztukach użytkowych, w muzyce, tańcu.
IV Letnia Szkoła Kognitywistyki, w której bierze udział 65 uczestników z różnych ośrodków naukowych w całej Polski, odbywa się w trybie hybrydowym i składa się z dwóch części. Część I to piętnaście wykładów Mistrzów wygłoszonych „w realu” i za pośrednictwem streamingu online; w części II, o charakterze warsztatowo-seminaryjnym, w 27 wystąpieniach studenci i doktoranci prezentują swoje projekty badawcze i wyniki prowadzonych badań. W ramach IV LSK odbywa się także wystawa prac plastycznych Magdaleny Łaty, absolwentki Wydziału Artystycznego UMCS. Zbiór różnorodnych prac, z zakresu malarstwa, rysunku, instalacji oraz sztuki włókna, został wybrany pod katem głównego tematu tegorocznej Szkoły.
Organizatorami Szkoły są Wydział Filozofii i Kognitywistyka KUL, studenci z Koła Naukowego Studentów Kognitywistyki KUL, Instytut Filozofii UMCS i Fundacja Rozwoju KUL, a odbywa się ona pod Patronatem Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego i dzięki grantowi Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pt. Letnia Szkoła Kognitywistyki.
Dodatkowe informacje znajdują się na stronie lsk.kul.pl.